Penn-kil-ha-troad

Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez Vargas ! "Penn-kil-ha-troad" ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze ! An izili : Ufern/Ibil-troad, an daouufern/an ibilioù:lodenn a-us d'an troad Divesker* = an divhar (s.o kronikenn an divhar) Kof-gar, ar c'hofoù-gar : lodenn kigennek a-dreñv ar c'har Glin, an daoulin : koubl etre ar c'har hag ar vorzhed Morzhed, an divorzhed : rann eus an ezel traoñ zo etre al lez hag ar glin Pleg ar vorzhed : pleg zo war vevenn ar vorzhed hag al lez Barlenn, barlennoù : rann eus ar c'horf a dap eus an dargreiz d'an daoulin. Lez, divlez : rann gostez ar c'horf zo etre ar vandenn ha penn uhelaii an divorzhed. Dargreiz/Divgroazell : lodenn greiz korf un den Skoaz, an divskoaz : rann uhelan ar vrec'h m'eman stag homañ ouzh ar c'horf Ibil-skoaz/Trebez-skoaz : askorn hirik ha moan, dezhañ stumm un S astennet. Plankenn-skoaz : askorn plat ha ledan, e stumm un tric'horn, zo lec'hiet e tu a-dreñv ar skoaz. Kazel*/Toull ar gazel : kleuz zo dindan ar skoaz, etre lodenn uhelañ ar vrec'h ha kostez ar brusk. Ilin, an daouilin : koubl etre ar vrec'h hag an arvrec'h Ar c'henderv eus kostez ar vorzhed : kenderv dre nesañsded Bezañ dindan gazel-ge : bezañ dalc'het gant ur veli (hud) a laka an den difiñv pe dic'houest d'ober un dra bennak Binioù-ilin/pib-ilin : benveg sonerezh Daoulinañ = helmoiñ : bezañ azezet war e zaoulin Glinad : poan-c'hlin Glinata : skeiñ war glin unan bennak evit kaout h·e evezh (ober troad e galleg) Ilinañ : lakaat e zaouilin war un daol da skouer Ilinata : reiñ taolioù ilin-moc'h Ilinennoù / Glinennoù : tamm(où) lien a vez gwriet war ar milginoù hag ar brageier evit solutat en-dro d'an ilin/ d'ar glin. Ilin-moc'h : plantenn, heñvel ouzh an irin Ilinwiskoù, glinwiskoù, skoazwiskoù : pezh dilhad solut ha kalet a vez gwisket evit gwareziñ koubloù ar sportourien·ezed Kammañ an ilin : sevel h·e ilin war-zu an dremm (evit evañ alies) Morzhedur : penn a-dreñv ul loen (kigerezh) Morzhed-oc'h, morzhed-vaout, ha morzhadoù : tammoù kig loened mat da zebriñ Ober kof-gar : kreñvaat kigennoù ar rann-se eus ar c'horf en ur chom e sav Pakañ dargreizadoù : pakañ tortadoù, bezañ evet re. Plegañ e c'hlin : evit diskouez doujañs, sujidigezh Reiñ skoaz = skoazellañ : sikour Skoaz-ouzh-skoaz : an eil e-kichen egile·eben.

Ur gronikenn kinniget bep Yaou gant Liza Jakez-Vargas. "Penn-kil-ha-troad" ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

Ur gronikenn kinniget bep Yaou gant Liza Jakez-Vargas. «Penn-kil-ha-troad», ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze ! Dorn, daouarn, dornioù daouarnioù Anvioù all : meñgez, krabanoù Boz/flac'h : toull an dorn e kreiz ar palv Kil : kein an dorn Palv : diabarzh an dorn An daouarn er vann/en nec'h ! : gerioù a zistager pa c'hourdrouzer unan bennak gant un arm. Astenn e zorn : goulenn an aluzenn Bezañ an dorn gantañ·i : bezañ ar galloud gantañ·i Bezañ dornet : bezañ ampart war un dra bennak Bezañ paket an dorn er pod : evel e galleg gant ar sac'h. Tapet war ar prim. Bezañ teodet hir ha dornet berr : komz kalz hag ober nebeut Bezañ tomm e zaouarn : bezañ laer pe kaout daouarn kamm/krogek Bezañ tout en un dorn : evel 5 biz an daouarn e galleg Daouarn kleiz : an dorn fall a-hervez Daouarn-yod : daouarn a laka pep tra da gouezhañ. Bezañ un tamm amparfal / glaouch Dorn an traoù : tasoù, podoù, breolimoù, kastelodennoù, aspled an diri, erer Dornata/krabana/flac'hata/bozata : skeiñ a daolioù dorn Dornad : endalc'had an dorn, ur c'hementad bihan alies Dornadeg : obererezh dornañ graet a-stroll Dornañ : skeiñ war an tañvouez evit distagañ greun diouto (ed, kerc'h, heiz...). Dornañ gevier : kontañ gevier Dorn-ha-dorn : an eil dorn e-barzh egile Dornell, dornikell : lodenn eus un draezenn a c'haller kregiñ enni gant an dorn (kleze, dor, prenestr) Dornerez : ijinenn da zornañ an ed Dornlevr : levr evit deskiñ aes Dornskrid : levr pe destenn skrivet gant an dorn Kaout un dra bennak dindan zorn : kaout un dra bennak tost a-walc'h dezhañ·i da c'hallout e gemer hag e embregañ Kemer an dorn war-lerc'h unan bennak : kenderc'hel labour ub Kentañ/Eil dorn : un dra bennak nevez pe gozh a implijer. Ul levr kentañ dorn a brener en ul levrdi, ul levr eil dorn e ti Emmaus. Labour-dorn : labour graet gant an daouarn Lezel an dorn da : reiñ ar galloud da ub Ober dorn da ub : gourdrouz PE servij banneoù PE ingalañ kartoù (c'hoari) Ober unan bennak ouzh e zorn : stummañ un den evit ma vo gouest ober memes traoù ha ni. Reiñ/teurel/dougen dorn : sikour Starderez-dorn : lodenn eus ar c'harr ac'h implijer evit ma chomo ar c'harr a-sav en e blas ur wech lazhet ar c'heflusker.

Ur gronikenn kinniget bep Yaou gant Liza Jakez-Vargas. «Penn-kil-ha-troad», ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze ! Brec'h* (unander benel) Div(v)rec'h (daouad), brec'hioù (liester) Arvrec'h : lodenn etre ar vrec'h hag an arzorn A-vrec'had : O vriata unan bennak PE kemer traoù gant e zivrec'h meur a-wech Bevañ diwar-bouez e zivrec'h : gounid e vuhez a-drugarez d'ur vicher dorn Brec'h-ha-brec'h : tud staget o brec'hioù an eil re gant ar reoù all Brec'h : Danvezenn aozet diwar ur viruz lakaet dinoaz, a gontammer ganti gwad an dud evit o wareziñ diouzh ar c'hleñved-se. Brec'hioù : d'an traoù (kadorioù, lunedoù, kravazh...) ha d'al loened (morgazh, kranked...) Brec'h-nij* : kleñved pegus, diwar ur viruz, ma teu klogorennoù war ar c'hroc'hen hag a vez tapet gant ar vugale peurliesañ Brec'h-zu* : Tifuz Brec'hidigezh* : ar fed lakaat ar vrec'h e korf an dud Brec'had : Poan vrec'h PE ar fed kaout ur bern traoù etre an divrec'h Brec'hek : un den brec'hioù dezhañ·i. Brec'hiata/ Briata : stardañ un den pe tud etre e zivrec'h Brec'hiet : a zo brec'hioù (bras, bihan, tev...) dezhañ·i Brec'h-vor : Gwazh vor zo etre an douar-bras hag un enez pe etre div enez. Brec'hwiskoù : Pezh a warez ar vrec'h eus un taol pe pezh a laka ar sportourien·ezed tro-dro d'o brec'h. Dougen a-benn-brec'h : dougen e penn an divvrec'h, gant diaesterioù. Divrec'h : hep brec'h ebet Plegañ e vrec'h : ar pezh a reer evit evañ ur banne (sevel un ilin e galleg) Reiñ brec'h : sikour Mammennoù : Devri, Meurgorf, geriadur an Here, geriadur Galleg-Brezhoneg Martial Ménard, Geriadur enlinenn Favereau, Wikeriadur, Wikipedia

Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze ! Geriaoueg keinek ar sizhun (dre urzh al lizherenneg pe dost) : Kein, keinoù Kein : rann a-dreñv etre ar c'hilpenn hag ar revr. Bezañ a-dreñv unan bennak. Rann a-dreñv lodennoù all eus ar c'horf pe traoù (fri, armel, kador, savadur...) Kil : lodenn a-dreñv ar c'horf. Implijet evit deskrivañ tu enep d'an tu a weler da gentañ pe da bouezusañ (dorn, falz, kontell, medalenn...). Ar re am meule dirazon am difrege a-dreñv da gein (krennlavar) : ar re a gomz brav dirazoc'h a c'hall droukkomz diwar o fenn da c'houde A c'hwen e gein : bezañ gourvezet war e gein Bezañ evel kein ha roched : en em glevout mat-tre gant unan bennak Bezañ krommet e gein : bezañ daoubleget Bezañ sec'h e gein : bezañ pizh Bezañ war chouk unan bennak : atav oc'h evezhiañ unan bennak Chouk : lodenn uhelañ ar c'hein Choukañ : sankañ, leuniañ un dra bennak betek re Flourañ kein unan bennak : bezañ jentil gant unan bennak evit kaout un dra bennak en eskemm Keinal : klemm Keinata, choukata : Kargañ un dra bennak war e gein Kein Breizh pe Kein ar Vro : lesanvioù roet d'ar Menezioù-Are Kein-dre-gein : mesk-ha-mesk Keinek : ur c'hein bras/ledan gantañ·i Kein-gwiz : Gorrekaerioù a dorr tizh ur c'harr. Keinvan : klemm a ziskouez glac'har pe boan. Keinvor : lodenn eus ar mor zo ar pellañ eus an oad. Keinvro : lodenn eus ar vro zo ar pellañ eus ur gêr. Keinwisk : pezh dilhad pe baper a wisk ar sportourien ha sportourezed, un niverenn warnañ da skouer. Livenn-gein*, gwalenn-gein* : Ar regennad eskern bihan a-hed kein den pe loen. Mell-kein : ar pezh a gaver el livenn-gein Ober lamm-chouk-e-benn : ober ul lamm en a-raok o treiñ warnañ e-unan Ober kein d'unan bennak : sikour un den o tougen anezhañ Ober ar c'heinek : «kaout ur c'hein mat» e galleg flour Pigosat war kein unan bennak : droukkomz diwar-benn unan bennak Poan-gein Sachañ ar c'hravazh/ar c'harr war e gein : desachañ trubuilhoù Sac'h-kein Sevel e gein : bezañ en ur stad gwelloc'h. Mont war wellaat. Terriñ keuneud war kein unan bennak : droukkomz diwar-benn unan bennak Treiñ kein da unan bennak : dilezel unan bennak

Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze ! Geriaoueg bronnek ar sizhun (dre urzh al lizherenneg pe dost) : Bronn* (unander), divronn (daouad), bronnoù (liester) Notenn : implijet e vez divronn evit an dud ha bronnoù evit al loened Askre : lec'h etre an divronn, kreiz, sez ar santadoù : eienenn ar vuhez dre astenn Beg/Penn ar bronnoù, bronnenn* : organ gwagrennek ar bruched ma tever al laezh dioutañ p'o devez bet bugale Bezañ ouzh ar vronn : ur babig ha n'eo ket dizonet c'hoazh, ac'h ev laezh o tont eus ar vruched. Brennid* : lodenn eus an divskoaz a ya betek laez ar c'horf Brennidenn* : pezh-dilhad a vez lakaet evit dougen an divronn Bronn* : spegoù ar morgazhed peg ouzh o brec'hioù, traoù koeñvet, kreskennoù legumaj, traoù kromm (beg ur pod, ul lestr, ur chuk). Bronneg(ed)* : rummad loened mellkeineged mammalia Bronnek : bruchedet-mat Bronduañ : Gloaz ma ra ar gwad takadoù du pe c'hlas-du (diwar bronn ha du) Bronnig* laezh, bronn ar varaenn : koeñvadenn war ur varaenn el lec'h m'emañ bet o stekiñ ouzh un all er forn Bronnig* ar c'had, ar c'havr, pe Bronnoù-koukoug : bleuñv gwezvoud Bronn-vor* : divellkeineg eus ar spesad actinaria Bruchediñ : en em harpañ war e vruched C'hwezañ e vruched : c'hwezañ e skevent evit ober van da vezañ kreñv Dispakañ e vronnoù : diskouez e vruched d'an dud Kerc'henn* :rann ar c'horf zo en-dro d'ar gouzoug, bruched dre astenn Reiñ bronn, bronnañ : magañ ar babigoù = reiñ chukig Reiñ bronn d'ar bal : diskuizhañ o kemer harp war ar bal. Bezañ lezirek. Pod-bronner : bured. Boutailhadig e lec'h ma lakaer laezh d'ar vugale. Ur banne bronn :banne laezh roet d'ar babigoù Bommoù-bruch, Boubenoù, Bourselloù, Brusk, Cheltrennoù*, Flojennoù*, Forfailhoù, Gwrez*, Javen, Kabinoù, Kalon*, Kaolenn*, Kaouledenn*, Kaol-irvin, Krubuilh, Lommoù, Nunu, Peultrin, Sac'had bleud, Stal*, Stomog, Takenn*, Tezh : Anvioù poblek an divronn Boubou, Bouik, Chuk, Sukig : Divronn e yezh ar vugale Mammennoù : Geriadurioù : an Here, Reun ar Glev, Geriahudur ar brezhoneg, Geriadur Galleg-Brezhoneg Martial Ménard Enlinenn : devri, wikeriadur, Favereau Levrioù : Eostad Gireg Konan

Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez-Vargas. "Penn-kil-ha-troad", ur gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez-Vargas. "Penn-kil-ha-troad", ur gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic'hortoz savet diwar lodennoù ar c'horf gant un heuliad sizhuniek. Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c'horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !